Leczenie ortodontyczne

Ortodonta zajmuje się naprawą wad szczęki oraz niewłaściwości i krzywizn zębowych. Co dobrze wiedzieć? Wada zgryzu polega na niewłaściwym położeniu zębów lub szczęki, co z kolei przyczynia się do poważnych problemów wad wymowy, zaburzenia symetrii twarzy – wpływając negatywnie na wygląd i będąc przyczyną kompleksów w późniejszym wieku. Proces poprawy wady zgryzu jest długi i trwa zazwyczaj około 2 lat.

Czynniki powstawania wad szczęki

Wady zgryzu grupuje się na wrodzone i nabyte. Do zmiany szczęki może dojść już na początku rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak najczęściej są to złe przyzwyczajenia maluchów. Nieustanne ssanie kciuka czy nieodpowiednio dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych klocków), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta jest przyczyną zmiany szczęki. Także złe układanie dziecka podczas karmienia piersią, może wywoływać problemy. Na pierwszy przegląd kontrolny warto zapisać dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta szybko wskaże możliwe zmiany i zatroszczy się o odpowiedni rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest potrzebna?

Nieleczenie albo lekceważenie wady prowadzi do jej wzmożenia, a to z kolei potęguje ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może powodować niedogodności w spożywaniu pokarmów, a także oddychaniu. Niewłaściwy układ szczęki powoduje bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne wytarcie. Sprzyja to też kumulowaniu kamienia nazębnego i może prowadzić do powstawania chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęstsza wada zgryzu. Dolne zęby są cofnięte względem górnych, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. W niektórych przypadkach górne siekacze są wykrzywione w stronę górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to dolne zęby zachodzą na górne. Powstaje widoczne przemieszczenie brody na przód.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to utratę symetrii twarzy ze względu na skrócenie dolnego odcinka. Tak rozstawione zęby przesadnie się ścierają,  co jest powodem chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w poprawnej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Skutkiem zgryzu otwartego jest wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – pojawiają się wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wyrastają poobracane lub w złych miejscach, z powodu braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne szpary, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak poprawić wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta?

Korekcja wady zgryzu zwykle rozpoczyna się od chwili wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o odpowiedni zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, dlatego leczenie jest prostsze i zmniejsza się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przytwierdzane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która prostuje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do pojedynczych zębów i mocuje za pomocą ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość wyboru wielokolorowych ligatur. Dla ceniących większą estetykę dostępne są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnętrznej strony jamy ustnej. Wykonywane są dla każdego pacjenta indywidualnie i niwelują wstyd związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten rodzaj aparatu na zęby różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki możliwości zdjęcia go samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile zapłacisz za aparat ortodontyczny?

Ceny aparatów na zęby są zależne od wybranego modelu. Najmniej pieniędzy pochłoną te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — pochłoną więcej pieniędzy. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów ortodontycznych może przekraczać 7 tysięcy .  Aparaty na zęby są też dostępne do wzięcia na kredyt. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest związana z czasem leczenia. Leczenie ortodontyczne może być refundowane przez NFZ dla pacjentów poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat na zęby?

Dbałość o zęby  w trakcie noszenia aparatu ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo zawadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po każdym posiłku i unikać pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny uniemożliwia leczenie zębów?

To, czy wolno naprawiać zęby w czasie leczenia aparatem na zęby, zdecydowanie ciekawi pacjentów, którzy noszą stały aparat. Nie wolno wyjmować go samemu, ze względu na to po wystąpieniu jakichś problemów konieczna jest wizyta w gabinecie stomatologa ortodonty. Na starcie leczenia aparatem na zęby każdy pacjent musi zatroszczyć się o to, by jego zęby zostały w pełni wyleczone. W ten sposób minimalizuje się ryzyko wizyt naprawczych podczas leczenia aparatem na zęby. Na dobrą sprawę nie ma przeciwwskazań do leczenia zębów, jeżeli pacjent nosi stały aparat .

Noszenie aparatu ortodontycznego wiąże się z podwyższoną koniecznością dbania o zęby. Z uwagi na zamocowane na zębach zamki oraz pozostałe fragmenty konstrukcji aparatu , czyszczenie resztek i osadów jedzenia jest trochę trudniejsze. To oznacza, że pacjenci leczący się ortodontycznie muszą dokładniej myć zęby, zwłaszcza w okolicach aparatu ortodontycznego. Zaniedbanie higieny w tym okresie, może sprawić, że na wcześniej wyleczonych zębach znajdą się zmiany próchnicowe. W takiej sytuacji należy wybrać się na wizytę w gabinecie dentysty. Lekceważenie psucia się zębów z uwagi na aparat ortodontyczny może spowodować negatywne skutki. Próchnica z łatwością atakuje na następne zęby, więc lepiej wyleczyć problem.

Leczenie podczas używania aparatu jest dostępne. Jeżeli aparat uniemożliwia dojście do nadpsutego zęba, można go usunąć na czas leczenia. Ten zabieg nie zagrozi skuteczności leczenia ortodontycznego.

Ortodonta