Akty notarialne zalicza się do kluczowych dokumentów formalnych, dzięki którym rzetelnie zostaje stwierdzona czynność prawna. Sporządza się je wtedy, kiedy niewątpliwie wymagają tego przepisy prawa lub jeżeli dwie osoby wykazują się taką wolą. Od owych dwóch elementów zależy sama konstrukcja konkretnego aktu notarialnego, która może być ograniczona w kilku przypadkach:
W postaci dokumentu notarialnego mogą być napisane również testamenty – mianowicie zarządzania dobytkiem przed śmiercią, lecz nie jest to bezwzględnie wymagane przez kodeksy prawne – oprócz art. 73 par. 2 k.c. Testamenty są nieważne, jeśli Spadkodawcy nie są w stanie w poczytalny sposób przedstawić swojej woli lub przedsięwziąć decyzji oraz swobodnie wyrazić woli. Taka sytuacja ma miejsce również, jeżeli występują kwestie sporne, by Spadkobiercy utworzyli testament określonej zawartości albo zarządzili swoim dorobkiem pod wpływem pogróżek Oryginały wszelkich aktów notarialnych są gromadzone w kancelarii notarialnej i tam muszą być przechowywane. Stronom oraz innym upoważnionym osobom notariusz dostarcza wypisy, które posiadają taką samą skuteczność prawną jak pierwowzór. Wypis aktu notarialnego musi być dokładnym powieleniem oryginału. Notariusz oznacza go pieczęcią oraz własnoręcznym podpisem. Wypis, którego ilość arkuszy jest większa aniżeli jeden, musi wypełniać następujące warunki:
Każda pobierana przez notariusza odpłatność jest określana przez odpowiednie ustawy: Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawę o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku, Ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach i opłatach sądowych w sprawach cywilnych oraz – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Stąd notariusz nie może egzekwować zawyżonej odpłatności od Klientów, albowiem jest przedstawicielem państwowym i nieprzerwanie musi działać na rzecz bezpieczeństwa obrotu prawnego. Do jego głównych czynności prawnych należy sporządzanie aktów notarialnych, zaświadczeń dziedziczenia, świadectw (daty przedłożenia dokumentu, zgodności odpisu, wyciągu bądź kopii z okazanym dokumentem, własnoręczności podpisu, pozostawania osoby przy życiu czy w wyznaczonym miejscu), rejestrowanie protokołów (przykładowo. spółek), doręczanie oświadczeń, przyjmowanie do przechowywania papierów wartościowych, dokumentów oraz pieniędzy, sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów, sporządzanie protestów weksli i czeków, sporządzanie wzorców aktów, oświadczeń oraz innych dokumentów. Opłaty notarialne można podzielić na: taksę notarialną, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek od spadków i darowizn.
Taksa notarialna to podstawa, inaczej wartość przedmiotu czynności prawnej plus odsetek od nadwyżki. Inaczej mówiąc, ostateczna wielkość sumy, którą uzyskuje notariusz za dopełnienie dokładnej czynności prawnej. Dla wartości obiektu czynności notarialnej do 3.000 zł sięga ona 100 zł, wyżej niż 3.000 do 10.000 zł – 100 zł i 3% nadwyżki powyżej 3.000 zł, ponad 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł i 2% nadwyżki powyżej 10.000 zł, powyżej 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł plus 1% nadwyżki powyżej 30.000 zł, powyżej 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł i 0,4% nadwyżki ponad 60.000 zł, ponad 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770zł plus 0,2% nadwyżki ponad 1.000.000 zł, powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł i 0,25% nadwyżki ponad 2.000.000 zł (z zastrzeżeniem, że nie będzie to więcej niż 10.000 zł, natomiast w sytuacji, gdy czynności wprowadzanych w I grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie więcej aniżeli 7.500 zł). Dokładny cennik najistotniejszych stawek notarialnych – wielkości opłat sądowych, podatku od spadków oraz darowizn i wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych – można znaleźć pod odnośnikiem: Notariusz Toruń cennik